کمپین اطلاع‌رسانی “برای آینده اقدام می‌کنیم” از سری برنامه های اطلاع‌رسانی جمعی رویداد ملی سلامت، محیط زیست و توسعه پایدار (سمت) می‌باشد، که با هدف ترویج فعالیت های دوست دار سلامت و محیط زیست سازمانهای حاضر در رویداد اجرا گردیده است. در این مطلب اقدامات شرکت فولاد سنگان قابل مشاهده خواهد بود.
این کمپین در تلاش است تا اقدامات، کنش‌ها و فعالیت‌های نوآورانه دوستدار محیط‌زیست که ضامن سلامت و پایداری جامعه است را به عموم مردم منعکس نماید و با جلب حمایت عمومی مشوق سازمان‌ها برای توسعه فعالیت‌هایی از این دست باشد. مطالب بیان شده در این کمپین برگرفته از دستاوردهای ارائه شده توسط 32 شرکت حاضر در اولین دوره رویداد سلامت، محیط‌زیست و پایداری است، که در اردیبهشت ماه 1401 برگزار و با هدف اطلاع‌رسانی عمومی منتشر می‌گردد.
در ادامه به معرفی شرکت فولاد سنگان و دستاورد ارائه شده این شرکت در رویداد سمپ خواهیم پرداخت.
درباره صنایع معدنی فولاد سنگان
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان در سال 1394 با سرمایه‌گذاری شرکت فولاد مبارکه اصفهان و به منظور تأمین مواد اولیه صنعت فولاد کشور تأسیس گردید و هم اکنون کارخانجات تولید گندله و کنسانتره آهن این شرکت با اشتغال‌زایی مستقیم ۲۲۰۰ نفری در حال بهره‌برداری می‌باشد.
این کارخانجات در زمینی به وسعت ۱۵۰ هکتار در سه کارخانه (دو کارخانه کنسانتره هر یک به ظرفیت 2.5 میلیون تن و یک کارخانه گندله سازی به ظرفیت ۵ میلیون تن) می‌باشد. این مجتمع علاوه بر ساختمان‌های صنعتی مذکور و پایل‌های سنگ، گندله و باطله، دارای ساختمان‌های اداری، مهمانسرا، مسجد، رستوران، آتش نشانی، مرکز آموزش، بهداری، انبارهای مورد نیاز، تعمیرگاه سبک و سنگین و … می‌باشد.
همچنین در طرح‌های توسعه این شرکت احداث مزرعه ۲۰۰ مگاواتی بادی، احداث کارخانه آهن اسفنجی، افزایش ظرفیت کارخانه گندله سازی، احداث کارخانه ۲ میلیون تومانی کنستانتره هماتیتی و … را در برنامه دارد. امید است با تلاش و مجاهدت تلاشگران عرصه صنعت و معدن، شرکت فولاد سنگان به بزرگترین کارخانه تولید کنسانتره و گندله در شرق کشور تبدیل گردد.
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان (به نمایندگی از مجتمع فولاد مبارکه) در جنوب استان خراسان رضوی، ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی مشهد، ۱۶ کیلومتری بخش سنگان و به فاصله تقریبا ۲۰ کیلومتری مرز افغانستان و در داخل مجتمع سنگ آهن سنگان واقع شده است.
یکی از اثرات مخرب محیط‌زیستی صنایع معدنی و کارخانجات فرآوری فلزات مساله ریزگردهای ناشی از فعالیت آن‌ها و کنترل آلودگی هوا می‌باشد که شرکت سنگان با هدف کنترل این امر پروژه‌ای را پیاده‌سازی نموده است.
پروژه کنترل ریزگردها در فولاد سنگان
نظر به بادهای 120 روزه (سیستان)، بادهای منطقه‌ای (دیزباد)، ماهیت مواد اولیه و محصول، فعالیت های معدنی و … موضوع سلامت هوا در مجموعه فولاد سنگان حائز اهمیت بوده و در خصوص این مهم پروژه‌ای جامع با رویکرد کنترل ریزگردها برنامه‌ریزی شد که اقدامات ارزنده آن به شرح زیر است:
1- با نصب 4 دستگاه الكترو استاتيك فيلتر (ESP )، گازها و غبار خروجي از گندله‌سازي كنترل گردیده است بر اساس نتايج سنجش‌هاي به عمل آمده توسط آزمايشگاه معتمد سازمان ملی حفاظت از محيط‌زيست (شركت پاك آفرينان آويژه) از بدو توليد تاكنون، استانداردها در این امر کاملا رعايت شده و غبار جمع آوری شده نیز به عنوان ماده اولیه به چرخه تولید برمیگردد و علاوه بر اثرات زیست‌محیطی، صرفه اقتصادی و جلوگیری از هدر رفتن منابع طبیعی را نیز به دنبال دارد.
2- ساخت 2 واحد بزرگ سوله گنبدي شكل سر پوشيده (استوک پایل) به ظرفيت هر كدام200 هزار تن (مجهز به سيستم انباشت و برداشت مكانيزه) و همچنین سوله سرپوشیده 150 هزار تنی جهت نگهداري كنسانتره آهن در فضاي بسته تكميل و به بهره‌برداري رسيده است.
3- با توجه به اهمیت کنترل غبار حاصل از انباشت باطله، عملیات احداث پروژه اسپریدر (انباشت مکانیزه باطله) با هزینه کرد 30 میلیون یورویی و برای اولین بار در خاورمیانه در مجموعه فولاد سنگان آغاز گردیده است.
4- تمامی نوار نقاله‌های مجموعه که جمعا نزدیک به 200 کیلومتر است به گالری سرپوشیده مجهز گردیده‌اند.
5- در پایل سنگ و پایل گندله به منظور کنترل ریزگردها مه‌پاش نصب گردیده است.
6- تمامی بگ فیلترهای کارخانه کنستانتره‌سازی به جهت کنترل آلودگی هوا راه‌اندازی گردیده‌اند.
7- محوطه سازی و آسفالت خیابان‌ها و معابر سطح مجموعه به جهت کنترل بلند شدن خاک در زمان تردد در دستور کار قرار گرفت.
8- مجموعه در محیطی به مساحت 20 هکتار اقدام به ایجاد فضای سبز با استفاده از گیاهان مقاوم نموده است.
9- در واحد گندله‌سازی استفاده از انرژی پاک (گاز) در دستور کار قرار گرفت.
12- آغاز پروژه احداث مزرعه 200 مگاواتی توربین بادی در برنامه‌های آتی شرکت قرار گرفته است.
از بین برنامه‌های مطرح شده اما مهم‌ترین فعالیت استفاده از الکترواستاتیک فیلتر در کارخانه گندله سازی بوده است. در کارخانه گندله‌سازی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان چهار دستگاه فیلترالکترواستاتیکی (ESP) وظیفه تصفیه هوای آلوده و غبار خروجی از نقاط کوره و سرند کارخانه را به عهده دارند. از چهار دستگاه ESP به کارگیری شده، سه مورد در اول کوره پخت و یک عدد در قسمت سرندها عملیات غبارگیری را انجام می دهند. بالای هر ESP ۲ عدد ترانس، داخل هر ترانس رکتی فایر برای تبدیل ولتاژ AC به DC و داخلی ESP میله های به نام ROD و صفحات فلزی وجود دارد.
در فرآیند غبارگیری، گرد و غبار با ورود به ESP به ROD و صفحات فلزی برخورد می کند که توسط ضربه چکش به پایین ESP (هاپر) ریخته می شود و بعد توسط نوار زنجیر به داخل مخزن آب منتقل می گردد. بعد از آن در داخل مخزن تغلیظ شده و به تیکنر انتقال داده می‌شود. زمان Raping یا چکش به مقدار گرد و غبار که به صفحات جذب شده وابسته می باشد. بعد از ESP سه عدد فن پروسس گرد و غبار را از گرفته و هوای تمیز را به داخل دودکش هدایت می‌کند.
از مزایای زیست محیطی ESPها می توان به کنترل گرد و غبار و انتقال هوای تمیز به داخل استک (دودکش)، جلوگیری از هدررفت گرد و غبار روزانه حدود ۲۵ میلیون تن توسط ESP اشاره کرد که هم صرفه اقتصادی داشته و هم از آلودگی هوا جلوگیری می‌کند. همچنین تولید کیک سیاه با گرد و غبار گرفته شده از ESPها می تواند در فرایند تولید نقش مهمی را ایفا نماید.
در نهایت پروژه کنترل ریزگرد در شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان رقمی در حدود 5 هزار میلیارد تومان هزینه‌کرد داشته است که این امر با توجه به سیاست‌گزاری شرکت مادر یعنی فولاد مبارکه و خط مشی زیست محیطی فولاد سنگان صورت پذیرفته است.
