کمپین اطلاع‌رسانی “برای آینده اقدام می‌کنیم” از سری برنامه های اطلاع‌رسانی جمعی رویداد ملی سلامت، محیط زیست و توسعه پایدار (سمت) می‌باشد، که با هدف ترویج فعالیت های دوست دار سلامت و محیط زیست سازمانهای حاضر در رویداد اجرا گردیده است. در این مطلب اقدامات شرکت پتروشیمی زاگرس قابل مشاهده خواهد بود.
این کمپین در تلاش است تا اقدامات، کنش‌ها و فعالیت‌های نوآورانه دوستدار محیط‌زیست که ضامن سلامت و پایداری جامعه است را به عموم مردم منعکس نماید و با جلب حمایت عمومی مشوق سازمان‌ها برای توسعه فعالیت‌هایی از این دست باشد. مطالب بیان شده در این کمپین برگرفته از دستاوردهای ارائه شده توسط 32 شرکت حاضر در اولین دوره رویداد سلامت، محیط‌زیست و پایداری است که در اردیبهشت ماه 1401 برگزار گردید و با هدف اطلاع‌رسانی عمومی منتشر می‌گردد.
در ادامه به معرفی شرکت پتروشیمی زاگرس و دستاورد ارائه شده این شرکت در رویداد سمپ خواهیم پرداخت.
معرفی شرکت پتروشیمی زاگرس
در راستای اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و به منظور دستیابی به بازارهای جهانی و کسب سهم مناسبی از بازار متانول، شرکت پتروشیمی زاگرس در سال 1379 تأسیس گردید. به منظور توانمندسازی شرکت برای رقابت در بازارهای جهانی و همچنین با توجه به وجود منابع غنی گاز در منطقه پارس جنوبی و موقعیت استراتژیک منطقه، زمینی به مساحت 31 هکتار در منطقه ویژه انرژی پارس جنوبی، تملیک و مجتمع تولیدی این شرکت در بندر عسلویه احداث گردید. از سوی دیگر، طراحی مجتمع به گونه‌ای انجام شده است تا از حداکثر انرژی تولیدی در راکتورهای سنتز و همچنین انرژی بازیافتی در واحد ریفرمینگ برای تأمین انرژی مورد نیاز استفاده گردد و از این طریق در حدود 205 تن بخار در ساعت با فشار 40 بار تولید و به فروش رسد.
قرارداد انجام مهندسی پایه، تفصیلی، خرید تجهیزات با کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های Lurgi آلمان و پیدک ایران منعقد شد و کلیه فعالیت‌های مربوط به اجرای عملیات ساختمان و نصب توسط پیمانکاران ایرانی انجام گردید. براساس قرارداد با شرکت‌های لورگی و پیدک، فاز اول از سال 1380 آغاز و با ظرفیت سالیانه یک میلیون و ششصد و پنجاه هزار تن متانول گرید AA در سال 1385 پایان یافت. با خاتمه عملیات اجرایی فاز دوم در سال 1388، شرکت پتروشیمی زاگرس با ظرفیت تولید سالانه سه میلیون و سیصد هزار تن در زمره پنج شرکت بزرگ تولید کننده این محصول در دنیا قرار گرفت.
شرکت پتروشیمی زاگرس همواره در عرصه حمایت از محیط زیست در زمینه‌های مختلفی فعال بوده است و در ادامه به روند تلاش این شرکت برای بهبود شرایط زیست محیطی کشور در 4 بعد مختلف پرداخته خواهد شد.
پروژه حمایت پتروشیمی زاگرس در شاخص‌های محیط‌زیستی
1- سلامت هوا و اقلیم
فیلترینگ گازهای زائد در واحدهای صنعتی همچون پتروشیمی برای حفظ شرایط عملیاتی و ایمنی واحد، از ملزومات طراحی بوده و لازم است تحت کنترل قرار گیرد. یکی از تجهیزاتی که در واحدهای پتروشیمی، عموما تاثیری خارج از محدوده فنس عملیاتی داشته و ممکن است منطقه اطراف خود را تحت تاثیر قرار دهند فلرها هستند. شرکت پتروشیمی زاگرس به منظور انجام پروژه های کنترلی و کاهش اثرات خود بر اقلیم و انتشار گازهای گلخانه‌ای، نسبت به پایش ترکیبات گازهای ارسالی به فلر اقدام نموده است.
واحد تولید متانول دارای یک سیستم فلر بوده که وظیفه آن جمع آوری گازهای قابل اشتعال در شرایط راه اندازی یا شرایط اضطراری می‌باشد. گازهای جمع آوری شده در فلر، ابتدا وارد درام جدا کننده D-7001 (Knock out drum) شده و پس از جداسازی مایعات، وارد مشعل اصلی فلر شده و در آنجا می‌سوزند. مایعات جمع آوری شده در درام جدا کننده نیز توسط پمپهای مربوطه به مخزن ذخیره متانول خام ارسال می‌گردند.
2- حمایت از تنوع زیستی منطقه
شرکت پتروشیمی زاگرس در راستای مسوولیت‌های اجتماعی و تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر حفاظت از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی، به منظور ایجاد و گسترش همفکری و همکاری‌های پژوهشی و آموزشی در زمینه حفاظت از محیط‌زیست با استفاده از ظرفیت‌های برون سازمانی و ایجاد و گسترش زمینه های همکاری دوجانبه با اداره کل محیط زیست استان بوشهر، تفاهم نامه ای را در سال 97 با اداره کل محیط زیست استان بوشهر امضا کرده است. بر اساس این تفاهم نامه شرکت پتروشیمی زاگرس با هدف حفاظت از گونه و ارتقاء سطح آگاهی‌های عمومی در زمینه حفاظت از گونه های حاشیه منطقه، تمامی هزینه‌های اجرایی پروژه بوم شناسی و حفاظت آهوی شنی در منطقه حفاظت شده مند را به عهده گرفته است. حمایت پتروشیمی زاگرس از این گونه جانورانی در برابر تهدیداتی نظیر خشکسالی، سیلاب و تهدیدات کشاورزی در بین سال‌های 97 تا 1400 منجر به نزدیک به دوبرابر شدن جمعیت آنان از 742 به 1377 شده است.
3- آموزش در حوزه محافظت از خاک
با ابلاغ قانون حفاظت از خاک در سال 1399 و انتشار آئین‌نامه‌های مرتبط با آن، ابهامات زیادی در خصوص نحوه اجرای آن بین صنایع مختلف به وجود آمد. طبق رایزنی‌های انجام شده با سازمان حفاظت از محیط‌زیست و اداره کل محیط‌زیست استان بوشهر، مقرر شد برای هم اندیشی در زمینه خاک، همایشی با حضور صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و مراکز علمی و دانشگاهی برگزار شود.
این همایش در روز 14 آذر همزمان با روز جهانی خاک با حضور نماینده سازمان ملل در ایران، مدیران سازمان محیط زیست، معاون دادستان کل کشور، نمایندگان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، اساتید حوزه خاک، کشاورزی و آبخیزداری کشور در عسلویه و با حمایت 100 درصدی شرکت زاگرس برگزار شد.
این همایش با محورهایی از جمله: اهمیت حفاظت از خاک در تامین امنیت غذایی، اهمیت حفاظت از خاک در توسعه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، راهکارهای پیشگیری از آلودگی خاک در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، راهکارهای پاکسازی خاک‌های آلوده به مواد هیدروکربنی، بررسی اثرات آلودگی مواد هیدروکربنی بر ساختار و کارکرد اکوسیستم خاک و امنیت غذایی، کاربرد فناوری‌های نوین و دانش بنیان در پایش و حفاظت و پاکسازی خاک‌های آلوده به مواد هیدروکربن برگزار گردید.
4- صرفه‌جویی در مصرف انرژی
شرکت پتروشیمی زاگرس دارای 2 واحد تولید متانول کاملا مشابه بوده که حامل‌های انرژی مورد نیاز خود را از شرکت مبین انرژی خلیج فارس به عنوان یوتیلیتی متمرکز منطقه دریافت می‌کند و هرگونه صرفه جویی در مصرف انرژی، موجب کاهش مصارف در یوتیلیتی متمرکز برای تولید حامل‌های انرژی می گردد. بر این اساس شرکت پتروشیمی زاگرس با تشکیل کمیته فنی انرژی، نسبت به مدیریت مصارف انرژی خود اقدام نموده است.
یکی از مواردی که در کمیته فنی انرژی به بررسی آن پرداخته شده است استفاده از حرارت بازیافتی کوره ریفرمر جهت پیش گرم کردن هوای احتراق مورد نیاز کوره می باشد.
حرارت گاز حاصل از احتراق عموماً از انرژی‌هایی است که هدر می‌رود و به صورت غیرقابل استفاده رها می‌شود. استفاده از این حرارت می‌تواند یکی از منابع مهم تامین انرژی در فرایندهای دیگر باشد. از طرفی استفاده از این منابع انرژی می‌تواند باعث کاهش انتشارات گازهای گلخانه‌ای در صنعت شود.
